Ο Μανώλης Παλαβούζης για την «Αττική Καταιγίδα»

Ο Μανώλης Παλαβούζης μιλάει για το τελευταίο του βιβλίο, που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Υδροπλάνο, με τίτλο «Αττική Καταιγίδα». Πρόκειται για το τέταρτο προσωπικό μυθιστόρημα του συγγραφέα, ένα κοινωνικό μυθιστόρημα που συνδυάζει τρομοκρατικά και αστυνομικά στοιχεία.

Διάβασε την άποψη μου για το βιβλίο «Αττική Καταιγίδα»

1. Μετά το «Έτος χωρίς καλοκαίρι», επιστρέφεις με το τέταρτο προσωπικό σου μυθιστόρημα, την «Αττική Καταιγίδα», που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Υδροπλάνο. Πώς προέκυψε η συνεργασία σου με τον νέο και πολλά υποσχόμενο εκδοτικό;

Η συνεργασία με το Υδροπλάνο προέκυψε κάπως έτσι: το διάστημα πριν ακόμα γράψω το βιβλίο, θυμάμαι να παρακολουθώ με ιδιαίτερο ενδιαφέρον στα κοινωνικά δίκτυα έναν νέο σε ηλικία εκδοτικό, να κάνει ταχύτατα το ένα βήμα μετά το άλλο στο χώρο, από σημαντικές μεταγραφές συγγραφέων στο ενεργητικό του, μέχρι την κυκλοφορία μεταφρασμένων βιβλίων από τα αγγλικά, στοιχεία που ταιριάζουν σε έναν εκδοτικό οίκο που ήρθε για να μείνει. Δεν το σκέφτηκα και πολύ να σου πω την αλήθεια, απλά έκανα το επόμενο βήμα, και η συνεργασία απέφερε ήδη ένα βιβλίο. 

2. Ποια ήταν η αφορμή για να γραφτεί το βιβλίο «Αττική Καταιγίδα»;

Όπως και στα προηγούμενα βιβλία, έτσι κι εδώ, η αφορμή είναι η καθημερινότητα, η επικαιρότητα, τα καυτά ζητήματα που απασχολούν κοινωνίες, κυβερνήσεις, ομάδες ανθρώπων. Πολύ απλά ένιωθα πως δεν μπορούσα να μείνω αδρανής, γινόμαστε σχεδόν καθημερινά τηλεοπτικοί μάρτυρες τρομοκρατικών επιθέσεων, τόσο το διάστημα πριν, όσο και τώρα κατά τη διάρκεια της πανδημίας. Από τις επιθέσεις στη Γαλλία και τη Γερμανία, μέχρι τις πιο πρόσφατες στη Βαγδάτη, στην Καμπούλ και αλλού. Η τρομοκρατία είναι κάτι διαχρονικό, όμως η τηλεόραση και το διαδίκτυο φέρνουν πολύ πιο «κοντά» το ζήτημα αυτό και τα θλιβερά περιστατικά του σε όλο τον κόσμο. Κάπως έτσι, άρχισα να πειραματίζομαι πάνω σε αυτό το ζήτημα και τελικά προέκυψε η Αττική Καταιγίδα. 

3. Το βιβλίο χαρακτηρίστηκε ως τρομοκρατικό θρίλερ. Εσύ πως θα χαρακτήριζες το βιβλίο σου; 

Δεν υπάρχει πιο εύστοχος χαρακτηρισμός. Όλη η υπόθεση περιστρέφεται γύρω από την τρομοκρατία, ντυμένη με ένα πέπλο δράσης, αγωνίας, αντίπαλων δυνάμεων και κοσμοθεωριών, ορκισμένων εχθρών, κινήτρων και σκοπιμοτήτων. Με ιστορικά δεδομένα και στοιχεία μυθοπλασίας. Δεν θα μπορούσε να είναι τίποτα άλλο ένα τέτοιο βιβλίο. 

4. Πόσος χρόνος χρειάστηκε για την ολοκλήρωση του νέου σου βιβλίου, δεδομένου ότι χρειάστηκε να γίνει έρευνα τόσο για το χώρο που διαδραματίζεται η ιστορία όσο και για τις διαδικασίες που ακολούθησε η αστυνομία για την αναγνώριση αλλά και σύλληψη των δραστών; 

Το βιβλίο παρά την πολυσυνθετότητά του γράφτηκε σε πολύ σύντομο διάστημα. Συνολικά μου πήρε περίπου δύο μήνες, τόσο η έρευνα όσο και η συγγραφή. Μπορεί να ακούγεται λίγο, αλλά ήταν δύο μήνες πολύ γεμάτοι. Υπήρχαν μέρες που έγραφα συνεχόμενα για 10, 12 και περισσότερες ώρες με μικρά μονάχα διαλείμματα. Και θεωρώ πως ήταν επίπονη δουλειά, μιας και η θεματολογία ωθούσε την αφήγηση σε ολοένα και υψηλότερους ρυθμούς δράσης και αγωνίας. 

Σχετικά με τον τρόπο που η αστυνομία θα διαχειριζόταν ένα τέτοιο ζήτημα, ότι θα διαβάσετε στο βιβλίο είναι μια γενικότερη απεικόνιση αντίστοιχων φαινομένων από το εξωτερικό. Για να σχηματίσω την πλοκή στο μυαλό μου, είδα ντοκιμαντέρ, διάβασα βιβλία, και έψαξα άρθρα στο διαδίκτυο, αλλά περισσότερο αυτοσχεδίασα, έτσι, ότι θα διαβάσετε βρίσκεται εκεί επειδή κυρίως ικανοποιούσε την πλοκή, όχι επειδή ακολουθούσε τα πρωτόκολλα διαχείρισης αντίστοιχων κρίσεων. Πληροφορίες για την ελληνική Βουλή, υπάρχουν πολλές στο διαδίκτυο, αλλά δεν περιορίστηκα σε όσα ισχύουν. Έπλασα πολλά περισσότερα από όσα αληθεύουν. Δεν σου κρύβω ότι κάποιες στιγμές «φοβόμουν» μήπως το βιβλίο προκαλέσει καταστάσεις που δεν έχουμε δει στη χώρα. Αλλά μετά σκεφτόμουν ότι αφού εγώ, με τον συμβατικό μου υπολογιστή και χωρίς καμία ιδιαίτερη γνώση του ζητήματος, κατάφερα να βρω σχέδια της κάτοψης της Βουλής ή της δύναμης αστυνομικών που τη φρουρούν, σίγουρα μια ομάδα αποφασισμένων τρομοκρατών, θα μπορούσε να καταφέρει πολλά περισσότερα αν το ήθελε, ανεξάρτητα από το δικό μου βιβλίο.

Είναι ομολογουμένως ένα μεγάλο βιβλίο, αλλά πώς είναι δυνατόν να ασχοληθείς με ένα τόσο πολυσύνθετο, ακανθώδες και δυσεπίλυτο κοινωνικό ζήτημα και να μην βοηθήσεις τον αναγνώστη να δει το πρόβλημα σφαιρικά; Από την οπτική γωνία όλων των αντιμαχόμενων; Θα ήταν αποτυχία αν απλά αναπαρήγαγα μια χιλιοειπωμένη ιστορία, όπου πάντα οι Δυτικοί είναι οι καλοί και αθώοι και οι Ανατολίτες οι κακοί που εποφθαλμιούν το κακό των πρώτων. Θα ήταν σαν να δείχνω ασέβεια στη νοημοσύνη του αναγνώστη. Όταν υπάρχουν άνθρωποι που υποφέρουν, είναι δύσκολο να διακρίνεις το αίτιο και το αιτιατό, τον θύτη και το θύμα. Έτσι, καθεμία από τις 700 και πλέον σελίδες του βιβλίου, έχει λόγο που γράφτηκε, δεν θα μπορούσα με τίποτα να προβώ σε σοβαρές περικοπές και είμαι σίγουρος πως ο αναγνώστης θα το διαπιστώσει και θα το εκτιμήσει. 

5. Το εξώφυλλο και ο τίτλος του βιβλίου ήταν επιλογή δική σου ή του εκδοτικού οίκου; 

Ο τίτλος του βιβλίου είναι δικός μου και προκύπτει τόσο από το θέμα, μεταφορικά δηλαδή, όσο και κυριολεκτικά, καθώς επέλεξα η όλη 24ωρη πλοκή του, να εκτυλίσσεται μια φθινοπωρινή βροχερή μέρα. Το εξώφυλλο είναι αποτέλεσμα του καλλιτεχνικού τμήματος του εκδοτικού, διά χειρός του Ηλία Ξηνταβελόνη, ο οποίος θεωρώ πως έκανε καταπληκτική δουλειά. 

6. Πες μας λίγα λόγια για το βιβλίο και τους χαρακτήρες του; 

Μια ομάδα τρομοκρατών εισβάλλει στο μέγαρο της ελληνικής Βουλής, πιάνοντας ομήρους τους πολιτικούς, τους εργαζόμενους και τους ανήλικους μαθητές που έχουν την ατυχία να επισκεφθούν τη μέρα αυτή το κτήριο. Κάτω από την κάλυψη εγχώριων και ξένων ΜΜΕ, η ομηρία λαμβάνει θηριώδεις διαστάσεις, η αστυνομία προσπαθεί να λύσει την κρίση και να σώσει τις ζωές των αιχμαλώτων, όμως τίποτα δεν είναι όπως φαίνεται. Προσφυγική κρίση, κλιματική κρίση, θρησκευτικός φονταμενταλισμός, η εχθρότητα μεταξύ Ανατολής-Δύσης, είναι κάποια από τα στοιχεία που σηματοδοτούν το βιβλίο. Οι ήρωες, είναι αντιπροσωπευτικά δείγματα ανθρώπων, από τον καλό μέχρι τον κακόβουλο, από τον ικανό μέχρι τον ανίκανο, από τον ιδεαλιστή μέχρι τον οπορτουνιστή. Άνθρωποι που καθοδηγούνται από δυνατά κίνητρα, από πανίσχυρα συναισθήματα όπως το μίσος, η εκδίκηση, αλλά και η αγάπη, έστω κι αν πολλές φορές είναι δύσκολο να τα διακρίνουμε και να τα ταυτοποιήσουμε. 

7. Τελικά η τρομοκρατία είναι ένα πρόβλημα που διαθέτει λύση ή μια κρίση που θα ακολουθεί πάντα την ανθρωπότητα;

Αν η τρομοκρατία διαθέτει κάποια λύση, σίγουρα είναι μια ερώτηση που σηκώνει μεγάλη κουβέντα. Το μόνο βέβαιο είναι πως δεν αντιμετωπίζουμε την τρομοκρατία με τον σωστό τρόπο. Αν επενδύσουμε σε περισσότερο μίσος, σε περισσότερη βία, σε ακρότητες, πώς θα λύσουμε ένα ζήτημα που από μόνο του στηρίζεται στη βία, τον φόβο, και τις ακρότητες; Αυτό είναι και το κυριότερο ζήτημα, ο προβληματισμός αν θέλεις, τον οποίο θα κληθεί ο αναγνώστης να σκεφτεί. Αν η βία μπορεί εξαφανίσει την τρομοκρατία, τότε δεν θα έπρεπε να υφίσταται η τελευταία. Δείτε πόση βία και πόνος ξεχειλίζουν από αμέτρητες πληγές σε όλο τον κόσμο… Στη Μέση Ανατολή, στην Αφρική, στην Ασία και αλλού. Και ταυτόχρονα είναι περιοχές που δοκιμάζονται καθημερινά από τρομοκρατικές επιθέσεις. Τι έχουμε καταφέρει εμείς οι Δυτικοί, μέσα από χρόνια συρράξεων; Αν υπήρχε έστω και μία πιθανότητα να εξαλείψουμε την τρομοκρατία, με τη μορφή πάντα, που κυριαρχεί στο βιβλίο, τότε αυτό θα είχε συμβεί. Για να μην αλλάζουν τα πράγματα, κάτι κάνουμε λάθος, κάπως προσεγγίσαμε το ζήτημα από λαθεμένη σκοπιά. Προσωπικά θεωρώ την αλληλεγγύη ως το μέγιστο δώρο ενός ανθρώπου σε έναν άλλο. Ας δοκιμάσουμε έστω για μια φορά να επιλέξουμε τη δικαιοσύνη, την ισονομία, να προσφέρουμε ένα κοινωνικό κράτος-σύμμαχο για τους πολίτες κάθε χώρας και ίσως τα πράγματα να εξελιχθούν εντελώς διαφορετικά. Αν κάθε άνθρωπος του κόσμου, έχει μέλλον, νιώθει ασφάλεια, μπορεί να εργάζεται, είναι αποδέκτης ενός ολοκληρωμένου συστήματος υγείας, παιδείας και πρόνοιας, αν μπορεί να λατρεύει τους θεούς που θέλει και να διάγει τον τρόπο ζωής που επιθυμεί, είναι ένας άνθρωπος ευτυχισμένος. Στην συντριπτική πλειοψηφία, ένας ευτυχισμένος άνθρωπος, δεν θα επέλεγε ποτέ να γίνει τρομοκράτης....

8. Υπάρχουν επόμενα συγγραφικά σχέδια;

Συνηθισμένη ερώτηση, αλλά κάθε φορά την απολαμβάνω. Λοιπόν, ναι, υπάρχουν κάποια σχέδια. Αυτό το διάστημα αναζητώ κάποιες πληροφορίες για το νέο βιβλίο. Είναι ακόμα άγνωστο πότε θα αρχίσω το γράψιμο, καθώς θέλω πρώτα να έχω ολοκληρωμένη την γενική εικόνα, αλλά επειδή πλέον είναι το πέμπτο βιβλίο μου και έχω «μάθει» τους χρόνους που χρειάζομαι για να ολοκληρώσω ένα, εκτός απροόπτου, μέσα στο 2022 θα είναι ολοκληρωμένο. Όσο για το θέμα, δεν μπορώ να απαντήσω, καθώς ούτε κι εγώ ξέρω πού ακριβώς θα καταλήξω.