Σήμιρα είνι Λάζαρους, ταχιά ειν' τα Βάγια

«Σήμιρα είνι Λάζαρους, ταχιά ειν' τα Βάγια», βροντοφωνάζουν τα κορίτσια και οι γυναίκες σε διάφορα χωριά του Νομού Έβρου, φορώντας μάλιστα παραδοσιακές φορεσιές. Κάποιες από αυτές μάλιστα τις φορεσιές, σήμερα έχουν σωθεί, χάριν φυσικά των Τοπικών Πολιτιστικών Συλλόγων του Νομού, που προσπαθούν να διατηρήσουν ζωντανά την παράδοση του τόπου μας.  Το τραγούδι «Σήμιρα είνι Λάζαρους, ταχιά ειν' τα Βάγια»,  είναι ένα τραγούδι που τραγουδιέται σε χωριά του Έβρου, κάθε χρόνο, ανήμερα της γιορτής του Λαζάρου, αποκλειστικά και μόνο, από κορίτσια. 

Το Πάσχα είναι η εποχή που αναβιώνουν πασχαλινά έθιμα στα χωριά της Θράκης καθώς και σε όλη την Ελλάδα. Ένα από αυτά τα έθιμα, είναι το Σάββατο του Λαζάρου, όπου τα παιδιά, κυρίως κορίτσια τραγουδούν τα κάλαντα του Λαζάρου και μαζεύουν αυγά.

Σάββατο Λαζάρου & Κυριακή Βαΐων στον Έβρο

Μια βδομάδα πριν την Κυριακή του Πάσχα και ενώ η κοινότητα ετοιμάζεται να εισέλθει στη Μεγάλη Βδομάδα, θα κάνει μια χαρμόσυνη ανάπαυλα τιμώντας την Ανάσταση του Λαζάρου. Το αναστάσιμο μήνυμα που αποτελεί προανναγγελτικό μήνυμα της Ανάστασης του Κυρίου, επικοινωνούν στην κοινότητα έφηβες ή προέφηβες κοπέλες. Σε ορισμένες πληθυσμιακές ομάδες, το καλάντισμα γίνεται το Σάββατο του Λαζάρου και σε άλλες την Κυριακή των Βαΐων. Πάντως είναι αποκλειστικά γυναικεία υπόθεση και η συμμετοχή των αγοριών περιορίζεται στην συνοδεία και προστασία των κοριτσιών από τα σκυλιά ή από άλλους κινδύνους. 

Τα κορίτσια έχουν σχηματίσει από νωρίς τις παρέες τους και την παραμονή της γιορτής κοιμούνται όλες μαζί. Ανήμερα της γιορτής είναι εφοδιασμένες με καλαθάκια στολισμένα με κορδέλες και λουλούδια που θα γεμίσουν αυγά από τις νοικοκυρές που θα τις υποδεχθούν. Η κορυφαία της πομπής θα κρατάει ένα γυναικείο είδωλο που φοράει κόκκινα ρούχα και είναι φτιαγμένα από σκούπα ή από το αντί του αργαλειού. Αν τα Κάλαντα λέγονται το Σάββατο του Λαζάρου, το είδωλο είναι φτιαγμένο από σκούπα και λέγεται Λάζαρος. Αν τα κάλαντα λέγονται την Κυριακή των Βαΐων το είδωλο λέγεται Βάγια. Και εδώ τα κάλαντα χωρίζονται σε "δρομικά", "κυρίως" και "Παινέματα" ενώ αξίζει να αναφέρουμε ότι το προηγούμενο Σαββατοκύριακο από αυτό των Βαΐων, γιορταζόταν ο Φτωχολάζαρος που τον τραγουδούσαν κατσίβελοι με το τραγούδι "Νικολάκη - μπακαλάκη (η μελωδία του τραγουδιού είναι η ίδια με αυτή του τραγουδιού ΄Άνοιξε Λινιώ την πόρτα΄που έχει κυκλοφορήσει ο Χρόνης Αηδονίδης)

Τραγούδια του Λάζαρου στον Έβρο

Σε μια προσπάθεια όπου στόχος είναι να διατηρηθεί ζωντανή η τοπική παράδοση του Έβρου, τοπικοί Πολιτιστικοί Σύλλογοι, και συγκεκριμένα ο Πολιτιστικός Σύλλογος "Ο ΕΒΡΟΣ" καταγράφουν τα έθιμα όλων των χωριών του Έβρου, με σκοπό να αφήσουν παρακαταθήκη, κάλαντα, αγερμοί και τραγούδια από όλη την Θράκη. 

«Σήμιρα είνι Λάζαρους, ταχιά ειν' τα Βάγια», είναι τα κάλαντα του Λαζάρου, που τραγουδιέται από κοπέλες, στο χωριό του Έβρου, τα Αμπελάκια. 

Το τραγούδι "Ήρθαν τα Λάζαρα, ήρθαν τα Βάγια", λέγεται από μικρά παιδιά, στο χωριό Προβατώνας ενώ το τραγούδι "Ξημερώνει ο Χριστός μας" λέγεται από μεγαλύτερα παιδιά, στο χωριό μου, το Τριφύλλι. Το τραγούδι αυτό κινείται σε λόγιο ύφος και εικάζουμε ότι πέρασε στο ρεπερτόριο της εποχής με παρέμβαση των δασκάλων παλιότερων εποχών. 

Άλλα κάλαντα του Πάσχα, που ακούγονται σε χωριά του Έβρου, από κορίτσια, με τοπικές παραδοσιακές ενδυμασίες δείτε και ακούστε στο video παρακάτω.